Leiden in 194 tekeningen

9 oktober 2024
Leidsch Dagblad
Tekst: Geerlof de Mooij / foto: Taco van der Eb
Eric Coolen legde Leiden vast in 194 tekeningen. ‘Ik kreeg de hele week mailtjes en telefoontjes van lezers’

Eric Coolen trok drie jaar door de stad en maakte tekeningen van de gebouwen. Het eindproduct werd iedere week in de krant afgedrukt. Deze week staat Coolen voor het laatst in het Leidsch Dagblad. ,,Maar stoppen met tekenen? Dat nóóit.” Naar het Leidsch Dagblad >

We danken Eric Coolen voor zijn mooie tekeningen van De Meelfabriek!

Verschillende tekeningen van De Meelfabriek hebben in het Leidsch Dagblad gestaan en een prachtig stripverhaal van Eric Coolen over de geschiedenis van De Meelfabriek is te vinden in ons magazine.
(P50 en P51). NAAR MAGAZINE >

Ab van der Wiel genomineerd

Foto Ab van der Wiel, foto: Taco van der Eb
8 oktober 2024
Leidsch Dagblad
Tekst: Annet van Aarsen, Foto: Taco van der Eb
Ab van der Wiel genomineerd voor Gouden Piramide: ‘Het belangrijkste is dat er weer een ziel in de Meelfabriek komt’

Ab van der Wiel is een van de vijf kanshebbers voor een Gouden Piramide, de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap die eens in de twee jaar wordt vergeven.
Lees dit artikel op www.leidschdagblad.nl>

Perskit De Meelfabriek

Voor aanvullende pers, media of PR vragen over De Meelfabriek kunt u contact opnemen met Patty Beuk.
For press, media or PR questions in English about De Meelfabriek contact Patty Beuk.

PERSKIT DE MEELFABRIEK

INTRODUCTIE

De Meelfabriek in Leiden is een omvangrijk herbestemmingsproject. De tien rijksmonumenten worden nieuw leven ingeblazen, aangevuld met spraakmakende nieuwbouw. De gebouwen bieden plek om te wonen, werken, winkelen en bovenal te ontmoeten en te ontspannen. Met lofts, appartementen en studentenwoningen, hotel, restaurant, sport & wellness, kantoren, winkels en ruimte voor kunst en cultuur ontstaat een levendige plek in de stad. Een unieke plek waar het industriële erfgoed verweven wordt met hedendaagse lifestyle. Een ontmoetingsplaats van bewoners en bezoekers, van stadsgenoten en toeristen. Een plek die de geschiedenis én de toekomst van de stad is.

In een eerste stadium (2002-2013) heeft de Zwitserse architect Peter Zumthor het masterplan ‘back to the bones’ ontworpen voor de Meelfabriek. Sinds 2015 werkt Studio Akkerhuis aan de uitwerking van een vernieuwd masterplan en  is verantwoordelijk voor de architectuur van het imposante complex. Piet Oudolf is verantwoordelijk voor het tuinontwerp. LOLA landscape architects ontwierp het landschap om te verbinden en om in te dwalen. Van der Wiel Bouw staat samen met trouwe onderaannemers en leveranciers garant voor de uitvoering.

HET CONCEPT

Het vormgeven van De Meelfabriek gaat verder dan de bouwtekeningen. 

FEITEN

Overzichtelijke informatie over de gebouwen van De Meelfabriek op een rij.

PERSONEN

Voorstelrondje van de hoofdrolspelers van De Meelfabriek.

GEBOUWEN

Hier worden de functies van gebouwen van vroeger en nu omschreven.

ACTIVITEITEN

Wat is er nu al te beleven, wie zijn onze denkers, makers en doeners.

TIJDSLIJN

Belangrijke gebeurtenis van 1988 tot nu gerangschikt op een tijdslijn.

ARCHITECTUUR

Een spraakmakend totaalontwerp met transformatie, nieuwbouw, tuin- en landschapsarchitectuur.

BEELDEN

Beschikbare afbeeldingen, foto’s etc. zijn op aanvraag bij Patty Beuk en ons logo is op deze pagina te downloaden.

MEDIA

Hier vindt u onze social media en een selectie van publicaties door externe media.

AWARDS

De Meelfabriek heeft diverse prijzen en nominaties mogen ontvangen.

DUURZAAMHEID

Een grote diversiteit aan duurzame maatregelen is verweven door het hele project.

FONDSEN

We zijn dankbaar voor de samenwerking met onze trouwe partners.

HET CONCEPT

Het vormgeven van De Meelfabriek gaat verder dan de bouwtekeningen. Het begint met een visie en komt tot uiting in een vloerplan, waarin de passie en overtuiging die aan de visie ten grondslag liggen voelbaar blijven.  De Meelfabriek heeft als kernwaarden ontmoeting en verbinding en ambieert een nieuw knooppunt voor de stad en haar omgeving te zijn.

TOELICHTING

Alle nieuwe functies binnen het project stimuleren ontmoeting en verbinding, zowel de commerciële als de niet-commerciële. Sterk geïndividualiseerde levens- en werkstijlen vragen om verbindingsfuncties. Een vitale stad voorziet hierin. De Meelfabriek is in deze ambitie een van de knooppunten.

De Meelfabriek is een herontwikkelingsproject, waarin de kwaliteiten van industrieel erfgoed worden verbonden met de hedendaagse kenniseconomie. Door een nadrukkelijke functievermenging gericht op variëteit en diversiteit worden de voorwaarden gecreëerd voor een vitaal en creatief trefpunt. De Meelfabriek stelt zich nadrukkelijk open voor de regio en vervult daarin een cultureel en maatschappelijk verrijkende functie. Het knooppunt biedt een verrijking voor de regiobewoners en een inspirerende bestemming voor toeristen. Dat geldt ook voor de omliggende wijken in Leiden die voorheen buiten het middelpunt lagen en nu meer verbonden worden aan het stadscentrum.

Fysieke verbinding vindt plaats door de ligging van het project en de inzet op (duurzame) transportmiddelen. Vanaf De Meelfabriek ben je zo op de snelweg naar Schiphol, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam, maar ook het strand en de Keukenhof liggen op een steenworp afstand. Elektrische auto’s kunnen opgeladen worden in de parkeergarage. Gebruik van fiets of ov wordt gestimuleerd en de auto is beschikbaar op momenten waar het noodzakelijk is. Voor eigen vervoer biedt een drielaags ondergrondse parkeergarage ruimte. Hiermee blijft het terrein autovrij zonder op comfort in te boeten. Op de fiets of te voet ben je in een mum van tijd in het oude stadscentrum.

De tuin van De Meelfabriek is een van de schakels van het Singelpark: een uniek kilometerslang stadspark dat het historisch centrum van Leiden omringt. Het water van de Singels vormt de blauwe ader door het park. Het terrein van De Meelfabriek wordt hierdoor onderdeel van de doorgaande route voor recreanten te voet, te fiets en te water. Het bedrijf Bizon Events is gevestigd in De Meelfabriek en hét adres om fietsen te huren of om een tocht over het water in een elektrische boot te boeken. 

Binnen de commerciële functies zullen horeca, winkels en wellness extra aandacht schenken aan persoonlijke ontmoetingen. Zo zal het sport&wellness-centrum gericht zijn op welbevinden in de breedste zin van het woord. Het zal toegankelijk zijn voor de hotelgast, bewoners en bezoekers van buitenaf. Het hotel zal voor zowel zakelijke- als de vrijetijdsgasten een optimale beleving bieden door de unieke ruimtes, de bijzondere omgeving en het warme ontvangst. En het winkelaanbod toont geen massaproductie, maar selectief gekozen producten of zelfs maatwerk. De klant krijgt aandacht, persoonlijk advies en het comfort om op z’n gemak te kunnen rondstruinen van hotel naar winkel, naar wellness en een kop koffie in de bar.

Ook de invulling van de kantoorruimtes is gebaseerd op de filosofie van De Meelfabriek: bedrijven zullen raakvlakken hebben met creativiteit, duurzaamheid en wellness. Te denken valt aan ontwerpstudio’s en ateliers, fysiotherapie en leerwerkplekken. Een gevarieerd aanbod aan ruimtes ontstaat, ieder met een eigen accent qua architectuur en invulling. Eigen en gezamenlijke werkruimtes wisselen elkaar af. Telkens met als doel om elkaar onderling te versterken, vanuit De Meelfabriek naar de onderneming en vice versa. De huidige ondernemers zetten de toon met een mengeling van gevestigde bureaus en start-ups en een gevarieerd aanbod aan diensten.

Veel aandacht is er voor kunst en cultuur. Flexibele ruimtes die inzetbaar zijn voor debat- en ontmoeting, tentoonstellingen, events en workshops. Programmering kan variëren van een modeshow tot een tourlocatie van een filosofieclub. Maar er is ook mogelijkheid voor het tentoonstellen van de kunst en een congreslocatie. De activiteiten zijn vervlochten door alle panden en door de verschillende functies. Zo zullen de onderste etages van het Meelpakhuis een plek zijn waar mensen elkaar ontmoeten voor mooie producten en presentaties. De karakteristieke panden zijn nu al erg gewild als inspirerende achtergrond voor uiteenlopende voorstellingen en festivals. Dit zal nog verder uitgewerkt worden in det toekomstige programmering.

Als hoogwaardige congresstad kan Leiden zich internationaal meten met steden als Oxford, Cambridge en Salamanca. Met zijn universiteit en Bio Science Park behoort Leiden tot de meest vooraanstaande Europese wetenschappelijke kenniscentra en kan hiermee bogen op een vruchtbare voedingsbodem voor internationale congressen.

De stad trekt zowel zakelijke als particuliere bezoekers. Dankzij de dertien musea, is er geen stad in Nederland waar cultuur zo makkelijk kan worden gecombineerd met een zakelijke bijeenkomst. Particuliere cultuurliefhebbers weten de stad ook te vinden en zeer te waarderen. De ontwikkeling van het winkelcentrum met eigentijdse winkels in het historische hart draagt hier zeker aan bij. Het hotel zal zich op al deze doelgroepen richten met een divers kameraanbod voor korte of langere verblijfsduur. De Skybar, het restaurant en ruimten voor evenementen in het hotel worden aangevuld met de overige beschikbare faciliteiten op het terrein.

De Meelfabriek is hét gebied waar de verbinding van alle facetten voor iedere bezoeker telkens weer verrijkend voelt en waar herhaalbezoek een vanzelfsprekendheid is.

FEITEN

In één oog opslag alle gegevens m.b.t. de gebouwen van De Meelfabriek. Klik op de afbeelding voor vergroting.

PERSONEN

Het zijn de mensen die De Meelfabriek weten te transformeren naar een unieke locatie.
Zij maken het verschil, samen met alle bouwvakkers, bewoners, huurders, bezoekers, etc.
Graag stellen we ze een aantal hoofdrolspelers voor:

AB VAN DER WIEL

Ab van der Wiel werd tijdens een bezoek aan het ruige New York’s Meatpacking District begin jaren ’80 geïnspireerd door het hergebruik van de rauwe industriële gebouwen. Toen hij hoorde van de naderende sluiting van de meelfabriek in zijn geboorteplaats Leiden, zag hij direct de waarde in van dit industriële complex.

Deze waarde werd in 2001 bevestigd door de benoeming van tien van de gebouwen tot rijksmonument. Architect Peter Zumthor formuleerde het uitgangspunt ‘back-to-the-bones’ voor het masterplan van de transformatie. Voor ieder gebouw werd met een kritisch oog en met lef bekeken wat dit monument tot monument maakte, om vervolgens aan te duiden hoe deze elementen versterkt konden worden en welke onderdelen aangepast dan wel gesloopt konden worden ten gunste van een duurzame transformatie. Studio Akkerhuis werd in 2015 ingehuurd om het masterplan door te te ontwikkelen. Samen met Landschapsarchitecten LOLA en Piet Oudolf brengen ze de locatie tot leven. Studio Akkerhuis is nog altijd de hoofdarchitect van De Meelfabriek.

Zij vertalen de visie van Ab van der Wiel naar een toekomst gericht duurzaam plan. De kracht zit in het leggen van de hoge lat en deze in uitvoering na te streven door een klein team met direct lijnen aangezien Ab van der Wiel zowel ontwikkelaar en eigenaar van De Meelfabriek is, als eigenaar van het betrokken bouwbedrijf, daarnaast zijn er langdurige nauwe banden met architect, onderaannemers en leveranciers. De Meelfabriek wordt een inclusief stuk stad, waar ruimte is voor iedereen, inclusief omwonenden en bezoekers. De herbestemming combineert stedelijke verdichting met de ontwikkeling van een bijzonder stuk stad.

Architect Bart Akkerhuis, De Meelfabriek in Leiden
BART AKKERHUIS

Bart Akkerhuis is architect en oprichter van Studio Akkerhuis Architects, een in Parijs gevestigd architecten- en ontwerpbureau. De groep van 35 architecten uit 15 verschillende landen vormt een samenwerkend en hecht team, met een gemeenschappelijke passie voor architectuur en design.

Sinds de oprichting in september 2014 is de studio snel gegroeid en werkt internationaal aan een verscheidenheid van spraakmakende projecten. Het werk van het bureau varieert van kleinschalige installaties – zoals een tijdelijk theater met 250 zitplaatsen gemaakt van bamboe – tot het hoofdkantoor van Google in Parijs en de transformatie van De Meelfabriek in Leiden.

De studio is toegewijd aan creativiteit en originaliteit en erkent tegelijkertijd de pragmatische noodzaak die gepaard gaat met het leveren van ontwerp- en architectuurprojecten. De studio werkt aan alle ontwerpfasen van een project: van conceptontwerp tot bouwtoezicht. In teamverband met hun klanten en adviseurs besteden ze bijzondere aandacht aan het detail en de ontwikkeling van oplossingen op maat in een echt gezamenlijk ontwerpproces.

In 2016 ontving de studio de Design Vanguard Award van Architectural Record, en in 2019 behaalden ze de prestigieuze World Architecture Festival Award voor hun Meelfabriek project (Leiden) dat ook de ‘Juryprijs’ categorie ontving bij de Rijnlandse Architectuur Prijs in 2023.

Bart Akkerhuis is een voormalige partner van Renzo Piano Building Workshop. Studio Akkerhuis werkt nog altijd samen met Renzo Piano Building Workshop aan verschillende projecten in Parijs, Toronto en Monaco.

PETER VEENSTRA

LOLA Landscape Architects is een bureau voor vooruitstrevende landschapsarchitectuur. Het onderzoekt en ontwerpt ruimtelijke transities van bestaande cultuurlandschappen. Met doordachte ideeën en doelgerichte ingrepen wil LOLA (LOst LAndscapes) die landschappen optimaliseren tot mooie, gezonde en duurzame plekken. Daarin neemt het ontwerpen van unieke belevenissen een prominente plek in: landschappen om in te dwalen, te verbazen en te verwonderen, te genieten en te dromen. Ze werken wereldwijd aan diverse grote landschapsontwerpen, waaronder het Singelpark in Leiden. Peter Veenstra werkt regelmatig aan projecten met Piet Oudolf, waaronder voor De Meelfabriek. Ze ontwierpen ook het landschap van Gasklockan in Stockholm, een gebied vol achtergelaten gasometers. LOLA ontving onder meer de Jonge Maaskantprijs voor jonge architecten en de Topas Landscape Award.

Piet Oudolf, Tuin De Meelfabriek in Leiden
PIET OUDOLF

Piet Oudolf is zonder twijfel de bekendste Nederlandse landschapsarchitect. Zijn tuinen en parken zijn van internationale faam, zoals de Highline in New York en het Millennium Park in Chicago. Hij woont en werkt in het Gelderse Hummelo samen met zijn vrouw Anja. Oudolf is een bekende representant van The Dutch Wave, een stroming in de tuinarchitectuur waarbij natuurlijke plantengemeenschappen, kunst en tijd (de seizoenen) inspiratiebronnen zijn. Hij ontving onder andere de Prins Bernhard Cultuurprijs en de Maaskantprijs voor zijn werk en is onlangs benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Oudolf zal in zijn kenmerkende stijl De Meelfabriek Tuin ontwerpen.

Verzameling gebouwen van De Meelfabriek in Leiden
Aangenaam kennis te maken: De Meelfabriek

Waarvoor dienden de gebouwen op het terrein van De Meelfabriek oorspronkelijk?
En wat houdt hun nieuwe functie zoal in? Een voorstelrondje van de 10 unieke onderdelen van het complex.

MEELPAKHUIS, rijksmonument

Een puur functioneel ontwerp was deze constructie met betonnen paddenstoelkolommen voor de opslag van vele kilo’s meel. Door de vervanging van de oorspronkelijke bakstenen gevel door een verdiepte glazen gevel, is de ritmische structuur van de kolommen zichtbaar geworden. Bovenin zijn de kolommen smaller – daar was minder draagkracht nodig. De basis is zo sterk dat 3 nieuwbouwlagen konden worden toegevoegd. De monumentale sul, voorheen een soort glijbaan voor het transport van meelzakken, is de eyecatcher van het private trappenhuis. De begane grond en eerste etage herbergen straks een vernieuwend commercieel en cultureel concept. Bij de transformatie zijn veel ingenieuze duurzaamheidsmaatregelen toegepast.
Bouwjaar: 1937 / transformatie: start 2021, oplevering 2024
Architect: B. Buurman / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

Singeltoren van De Meelfabriek in Leiden
SINGELTOREN

De nieuwgebouwde ranke woontoren van 45 meter hoogte omvat 30 appartementen en 2 penthouses. De diversiteit en compositie van de drie geschakelde torens van verschillende hoogte sluiten aan bij de omgeving: de Oosterkerkstraat, de Meelfabriektuin en -plein én de Singel. De opdeling geeft de Singeltoren een elegante uitstraling; een subtiele toevoeging aan de skyline. De strakke detaillering van beton, glas en aluminium, met ramen van vloer tot het hoge plafond voor een grandioos uitzicht, past perfect bij het industriële karakter van De Meelfabriek. De hoogwaardige glasisolatie zorgt voor een laag energieverbruik en hoog geluidscomfort, de eigen bodembronnen voor een duurzame energievoorziening. De begane grond omvat de entree van de parkeergarage en Barthen Keuken Design Center. 
Oplevering: 2022
Architect: Studio Akkerhuis Architects

Silotoren van De Meelfabriek Leiden
SILOTOREN

De nieuwe Silotoren kenmerkt de rand van het Meelfabriek-terrein: direct aan de Zijlsingel en het Ankerpark, boven de City Spa en om de hoek van het Art Center. Het wellnesscentrum is gevestigd in de plint van het pand en verbonden met de gerestaureerde Schoonmakerij. De appartementen bieden een droomuitzicht over Leiden. De Silotoren is een nieuw icoon te midden van monumentale gebouwen, met 12 woonlagen voor 33 appartementen en 2 penthouses. De architectuur sluit qua vorm en materialisatie aan bij het stoere en industriële karakter van de monumentale panden op De Meelfabriek en verwijst naar het silogebouw dat hier ooit stond.
Oplevering: 2025
Architect: Studio Akkerhuis Architects

Molengebouw en Riffellokaal van De Meelfabriek in Leiden
MOLENGEBOUW & RIFFELLOKAAL, rijksmonument

Ooit stonden hier machines om het graan te malen en verwerken, en riffelmachines die groeven in maalstenen aanscherpten. De oorspronkelijke bouw was gericht op functionaliteit en flexibiliteit, volgens het Nieuwe Bouwen. Bij de transformatie was het industriële karakter leidend. De originele gevel met specifieke raampartijen, de staalconstructie en houten plafonds ondergingen zorgvuldige restauratie en zijn nog altijd goed zichtbaar. De modernisering zorgde voor energiezuinige, luxe loftwoningen. Het nieuw toegevoegde penthouse verbindt het Molengebouw en Riffellokaal via een opvallende staal- en glasconstructie. De begane grond biedt een fijne plek aan de Fysiospecialist, kapsalon Les Soeurs, koffiebar Grutsk, Cadeau Lokaal en Atelier Kleurstof.
Bouwjaar: respectievelijk 1931 & 1947 / transformatie: 2020

Architect: B. Buurman / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

Directiekantoor van De Meelfabriek in Leiden
DIRECTIEKANTOOR, rijksmonument

Dit was ooit de thuisbasis van de directie, de administratie, het laboratorium en de proefbakkerij van ‘Meelfabriek De Sleutels’. De vele originele elementen ademen de sfeer van de bijzondere historie. Zoals de authentieke Leidse sleutels boven de voordeur, die symbool staan voor het bedrijf dat sinds de jaren 20 van de vorige eeuw ‘Meelfabriek De Sleutels’ heette. De gevelsteen ‘De Oranjeboom’ komt van een korenmolen uit 1734. Het interieur bevat nog vele originele elementen. Tegenwoordig combineert dit kantoorverzamelgebouw de historische elementen met duurzame voorzieningen en een moderne kantoorinrichting. Het rijksmonument biedt nu onderdak aan Graphic Design and Photography, NPK Design, OWN Agency, As I-Search, VVKH architecten, Rimadesio en Energiek Leiden.
Bouwjaar: 1940 / transformatie: 2018
Architect: B. Buurman

Ketelhuis van De Meelfabriek in Leiden
KETELHUIS, rijksmonument

Het Ketelhuis is het oudste gebouw van De Meelfabriek. Het dateert uit 1894 en heeft in vroeger tijden vooral als meelpakhuis gediend. Het is een gaaf voorbeeld van een utiliteitsgebouw met bijzondere detaillering, waarbij de toepassing van beton en ijzer in de constructie opvalt. Het heeft prachtig elegante, gietijzeren kolommen en is het enige gebouw van De Meelfabriek met een rond dak. Nu gaat het gebouw een volgende fase in en transformeert het naar woonruimte in combinatie met ruimte voor kunst en cultuur op de begane grond.
Bouwjaar: 1894 / transformatie: vanaf 2025
Architect: W.C. Mulder / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

SCHOONMAKERIJ, rijksmonument

De bouwtrant van het pand waarin ooit het graan werd gewassen heeft kenmerken van het Nieuwe Bouwen en het Zakelijk Expressionisme. In de bakstenen gevel lopen lange lijnen van stalen ramen en luiken Het vrijdragend gewapend betonskelet werd rond 1937 nog vrij weinig toegepast in fabrieksgebouwen. Het framestructuur van betonnen kolommen en liggers maakt dit gebouw uniek en zet de toon voor de sfeer van de toekomstige ruimtes. Waar ooit het graan gewassen werd, zal straks een City Spa zijn gevestigd met appartementen in de bovenste lagen. De sport en wellness op de begane grond loopt over in de achtergelegen nieuwbouw Silotoren en het zwembad.
Bouwjaar: 1937 / transformatie: vanaf 2024
Architect: B. Buurman / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

Silogebouwen van de Meelfabriek in Leiden
SILOGEBOUWEN, rijksmonument

Van deze drie gebouwen met silo’s die voor de opslag van meel dienden, is het oudste herkenbaar aan zijn witgepleisterde tuitgevel. Binnen op de begane grond vallen de betonnen kolommen en trechters op. De gebouwen omvatten een betonnen cellenstructuur die wordt opengezaagd en omgevormd tot bijzondere kamers en shortstay-appartementen. De vierkante dakopbouw met de S-vormige betimmering op 59 meter hoogte wordt een indrukwekkende suite. Hotel De Meelfabriek wordt de ontmoetingsplek voor zakelijk en privé, van ontbijt tot borrel, diner en overnachting.
Bouwjaar: 1904 + 1937 + 1938 / transformatie: vanaf 2025
Architect: W.C. Mulder + B. Buurman / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

Poortgebouw van De Meelfabriek in Leiden
POORTGEBOUW, rijksmonument

Het stond op de nominatie voor de sloop, maar nu is de charme van het Poortgebouw juist van grote waarde voor De Meelfabriek en is het zelfs een rijksmonument. Het Poortgebouw was oorspronkelijk een rijwielstalling en garage voor directieauto’s. Het is gerestaureerd en geschikt gemaakt voor hergebruik. Het interieur was al niet meer origineel en biedt nu aan de achterzijde ruimte voor bergingen en transformatoren. Aan de voorzijde zijn de uitvoerders en medewerkers van de bouw voorlopig gevestigd.
Bouwjaar: 1940 / transformatie: 2026
Architect: B. Buurman / transformatiearchitect: Studio Akkerhuis Architects

DUWO van De Meelfabriek in Leiden
DUWO-GEBOUW

Het DUWO-gebouw telt twee woonblokken met 58 luxe studentenappartementen en een ondergrondse enkellaagse parkeerkelder. In opdracht van DUWO – specialist in studentenhuisvestiging – zijn deze appartementen gebouwd voor studenten. De panden kijken aan de ene kant uit op de Waardgracht of het Looiersplein, aan de ander kant op de Meelfabriektuin. De keuzes in afwerking, kleur en materiaalgebruik maken het geen doorsnee studentencomplex. De toepassing van cortenstaal aan de kopgevel, de hekken van de inpandige balkons en de loopbrug geven het gebouw een warme en stoere uitstraling. Samen met de keuze van de gevelsteen en de donkere, terugliggende, aluminium geanodiseerde kozijnen sluit dit goed aan bij de herontwikkeling van De Meelfabriek.
Oplevering: 2018
Architect: Splinter

ARCHITECTUUR

Een spraakmakend totaalontwerp met transformatie, nieuwbouw, tuin- en landschapsarchitectuur.

HISTORIE

De Meelfabriek werd opgericht in 1884 en sloot in 1988 haar poorten. Het complex is in de loop van zijn geschiedenis voortdurend geëvolueerd. Tot in de jaren 1970 werden verschillende gebouwen gesloopt, aangepast en uitgebreid. De verschillende gebouwen verschilden sterk in structuur en materialiteit en fungeerden als een soort etalage van 20e-eeuwse industriële gebouwtypologieën. Het Meelfabriek-complex bestaat uit gebouwen met verschillende architectonische kenmerken, materialen en details die hun oorspronkelijke industriële functies weerspiegelen. Deze waarde werd in 2000 bevestigd door de benoeming van tien van de gebouwen tot rijksmonument.

De oudste nog bestaande gebouwen dateren van 1894 en 1907 en zijn uitgevoerd onder de Leidse architect W.C. Mulder. Het silogebouw uit 1907 is een van de oudst bekende gebouwen in Nederland van behoorlijke afmetingen die in gewapend beton zijn uitgevoerd. Tussen 1937 en 1947 heeft architect Buurman de ontwerpen voor zijn rekening genomen, onder meer een molengebouw, een meelpakhuis, een schoonmakerij, twee nieuwe silogebouwen, een dienstwoning en een kantoor-laboratorium. In 1948 begon M.P. Schutte als partner in het architectenbureau van Mulder en Buurman en was verantwoordelijk voor de aanpassingen en uitbreidingen in de jaren vijftig.

Transformatie en nieuwbouw

Studio Akkerhuis Architects (SAA) werd in 2015 ingehuurd om aan de slag te gaan op basis van het bestemmingsplan verkregen door Atelier Peter Zumthor uit Zwitserland. Na grondige analyse werd met een kritisch oog en met lef bekeken wat het monument tot monument maakt. SAA bepaalde vanuit deze gedachte welke elementen versterkt moesten worden en welke onderdelen aangepast dan wel gesloopt konden worden ten gunste van een duurzame transformatie. Ook werden verscheidene nieuwe gebouwen toegevoegd om het complex als geheel te versterken en klaar te maken voor een nieuwe bestemming en toekomst.

Ook de nieuwbouw delen staan in nauwe verbinding met de architecturale waarden van de rijksmonumenten qua materialisatie en techniek: als ware lofts zijn de dragende constructie aan buitenzijde om de binnenruimte zo flexibel mogelijk te houden. Op zoek naar hoogste niveau van zowel kwaliteit in design als comfort, is gezocht naar innovatieve oplossingen. Zo kan bij het Meelpakhuis het oorspronkelijke betonnen plafond van binnen naar buiten doorlopen, dankzij punctuele isolatie en verwarmingselementen die de koudebrug opvangen.

Landschap

LOLA Landscape Architects en tuinontwerper Piet Oudolf brengen samen met SAA de locatie tot leven. De Meelfabriek transformeert tot een toegankelijk complex voor gemengd gebruik waar bezoekers en bewoners een verbazingwekkende diversiteit aan stedelijke en architectonische ruimtes kunnen ervaren. Het project combineert industrieel erfgoed met moderne lifestyle en biedt plek voor wonen, werken en ontspanning. Er is grote aandacht voor details, de ruimtelijke kwaliteit, de programmering met alledaagse en bijzondere functies. De kernwaarden van ontmoeting en verbinding De Meelfabriek Tuin zijn vertaalt naar een nieuw knooppunt voor de stad en haar omgeving. 

Het terrein is verdeeld rondom twee centrale omkaderde ruimtes: De Meelfabriek Tuin en het Meelfabriek Plein. Het plein ligt in het hart van De Meelfabriek en wordt een levendige en bruisende plek. De tuin zal een verstilde plek zijn om even weg te dromen. De seizoensdynamiek wordt optimaal benut; elk seizoen onthult de schoonheid van nieuwe kleuren en vormen. Zowel het plein als de tuin worden gedefinieerd door een vergelijkbare betonnen rand, als ware een schilderijlijst. Waar bij de tuin deze deels verhoogd om op te zitten, zal bij het plein gelijkvloers blijven. De bakstenen bestrating verbindt alle gebouwen met elkaar door middel van een ritmische gootlijn. Naast het visuele aspect draagt dit bij aan waterretentie. Al het regenwater rondom de tuin stroomt hiermee weg naar een onderliggend krattenpakket voor wateropslag, waaruit de tuin put in drogere tijden.

Het Meelfabriekterrein is onderdeel van het Singelpark, een park van 6,5 kilometer waarvoor LOLA het masterplan heeft geleverd.

Status anno 2024

Een aantal onderdelen is al klaar, zoals een deel van de openbare ruimte inclusief tuin, bebouwing met studentenwoningen, de ondergrondse parkeergarage, het Molengebouw, Riffellokaal, Directiekantoor, de Singeltoren en het Meelpakhuis. Andere gebouwen zoals de Silotoren, Ketelhuis, Schoonmakerij en de Silogebouwen waar het hotel in komt, zijn nog in ontwikkeling.

BEELDEN

Beschikbare afbeeldingen, foto’s etc. zijn op aanvraag bij Patty Beuk

De Meelfabriek Logo

Het logo van De Meelfabriek kan worden toegepast volgens onze specificaties of in overleg.

De Meelfabriek in Leiden en Studio Akkerhuis hebben meegedongen naar verschillende prestigieuze prijzen en daarbij indrukwekkende resultaten behaald. Dit grootschalige herontwikkelingsproject, heeft de aandacht getrokken van zowel nationale als internationale jury’s vanwege de unieke combinatie van historische waarde en innovatieve herbestemming. De prijzen en nominaties die De Meelfabriek heeft ontvangen, zijn onder andere:

Awards

2018 – Restauratiefonds Compliment 2018
Voor eigenaar-ontwikkelaar Ab van der Wiel

2019 – World Architecture Festival (WAF)
Project: De Meelfabriek – Category: “Future Project: commercial mixed use”
Winner

2022 – Nationale Staalprijs 2022
Project: De Meelfabriek – Molengebouw en Riffellokaal
Shortlisted

2023 – Daktuin van het jaar
Project: De Meelfabriek – Category: “Dak tuin”
Nominatie

2023 – Architectural Heritage Intervention (AHI)
Project: De Meelfabriek – Category: “Urban planning”
Finalist

2023 – Rijnlandse Architectuur Prijs 2023(RAP)
Project: De Meelfabriek – Category: “Jury prize”
Winner

2023 – Archello Awards’23
Project: Molengebouw en Riffellokaal – Category: “Housing project of the year” 
Shortlisted

Project: Singeltoren – Category: “Residential tower of the year”
Finalist

2024 – Architectenweb
Project: Meelpakhuis – Category: “Woongebouw van het Jaar” 
Finalist

2024 – Gouden Piramide
Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap Meelhattan b.v.
Nominatie

2024 – Archello Awards’24
Project: Meelpakhuis – Category : Housing Project of the Year -Mid Rise
Longlisted

Project: De Meelfabriek Tuin – Category: Park of the Year
Longli

ONZE FONDSEN

RCE, De Meelfabriek in Leiden
Restauratiefonds, De Meelfabriek in Leiden
Provincie ZH, De Meelfabriek in Leiden

We zijn dankbaar voor de samenwerking met onze trouwe partners;
Nationaal Restauratie Fonds, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Provincie Zuid-Holland

TIJDSLIJN

1 mei 1884: de officiële oprichting van de firma De Koster en Co. door molenaar Adriaan Jacob Koole en graanhandelaar Arie de Koster sr. Samen zetten zij een voor die tijd uiterst moderne fabriek neer aan de Zijlsingel in Leiden. Architect W.C. Mulder krijgt opdracht voor het ontwerp. In 1886 overlijdt Koolen en gaat Koster alleen verder.

1891 hevige brand verwoest het molengebouw. De Koster gaat niet bij pakken neer zitten, hij is een ondernemer en ziet het als kans om juist te verbeteren. Architect W.C. Mulder tekent ook dit meelpakhuis. Na nog een brand volgt in 1902 nieuwbouw met sprinklerinstallatie. In 1907 komen er weer nieuwe silo’s bij: het grootste gebouw in Nederland van geheel gewapend beton.

1928 Voortaan heet de fabriek: “NV Meelfabrieken ‘De Sleutels’, v/h De Koster & CO.” (kortweg: “De Sleutels”). Groei zet door met uitbreidingen, bijbouwen, aanpassen aan tijd en mogelijkheden onder architect Buurman. Tussen 1928 en 1947 worden onder meer een molengebouw, een meelpakhuis, een schoonmakerij, twee nieuwe silogebouwen, een dienstwoning en een kantoor-laboratorium gebouwd.  Vader, zoon en kleinzoon De Koster laten de fabriek uitgroeien tot een imposant gebouwencomplex, een icoon van de stad.

Oorlogsjaren De Duitsers lopen overal rond, ondertussen smokkelt personeel meel uit de fabriek, zitten er onderduikers verscholen in de gebouwen en zijn vader en zoon De Koster actief in het verzet.

In de jaren ’50 van de vorige eeuw komt een groot deel van het meel in Nederland uit de meelfabriek ‘De Sleutels’ in Leiden en het brood van één van de vele dochterbedrijven.

1964: De Sleutels wordt overgenomen door het Rotterdams bedrijf Meneba. Hans de Koster bleef nog aan als directeur tot 1967.

1988: Meneba sluit de Leidse meelfabriek. De Leidse fabriek draait nog winsten, maar Meneba moet saneren en gaat terug naar één fabriek in Rotterdam. Bij de sluiting spreekt Hans de Koster de hoop uit dat de fabriek in elk geval nog als monument kan blijven bestaan. Ab van der Wiel heeft dan al zijn interesse laten weten.

2000: Tien gebouwen krijgen status als Rijksmonument, dankzij de inspanningen van STIEL (Stichting Industrieel Erfgoed Leiden).

2002: Peter Zumthor als architect betrokken bij project en vormt het concept van het masterplan ‘back to the bones’. Intussen worden de ruimtes waar mogelijk ingezet voor (kunst)voorstellingen, tv-opnamen en ontvangsten.

2015: Studio Akkerhuis Architects start als architect van gehele project.

2016: Verkoop van eerste lofts gestart. In 2017 eerste huurcontract getekend met bedrijven die zich hier vestigen en start de bouw van de studentenwoningen. Vanaf 2018 zijn deze bewoond. In 2020 komen de bewoners in het Molengebouw en Riffellokaal, in 2022 in de Singeltoren en in 2024 in het Meelpakhuis.

2024: Opening De Meelfabriek Tuin en omringend terrein – de eerste fase is gereed! Delen van tweede fase zijn (bijna) gereed en de derde fase staat in de startblokken.

banner

Ketelhuis en Schoonmakerij van De Meelfabriek in Leiden
Het kantoor van De Meelfabriek en Van der Wiel Bouw
zijn i.v.m. de bouwvak gesloten van 22 juli t/m 16 augustus.
Voor verkoopvragen mail naar info@demeelfabriek.nl
Het kantoor van De Meelfabriek en Van der Wiel Bouw
zijn i.v.m. de bouwvak gesloten van 22 juli t/m 16 augustus.
Voor verkoopvragen mail naar info@demeelfabriek.nl

Een superleuk project

Leidsch Dagblad Een super project
14 juli 2024
Leidsch Dagblad
Tekst: Loman Leefmans Foto: Peter Franken
keukenkampioen. ‘Een superleuk project’

Dat zegt Rachael Barthen (38), die samen met haar even oude man Sidney het nieuwe avontuur aangaat. Zijn ouders begonnen in 1988 een keukenwinkel annex -showroom in het Leidse centrum, dat de afgelopen jaren van karakter veranderde. Sidney Barthen, die de zaak tien jaar geleden van zijn vader en moeder overnam, zag het met lede ogen aan. ,,Laat ik het zo zeggen: de Korevaarstraat is hard op weg een tweede Steenstraat te worden, met steeds meer horeca.’’

Toekomst

Dat levert een gezellige drukte op, maar het bedrijf van het echtpaar is vooral gericht op klanten die op afspraak langskomen, veel minder op toevallige passanten. Bij de zoektocht naar een alternatieve bedrijfsruimte stuitte het stel op de nieuwe winkelstrip naast de Meelfabriek aan de Oosterkerkstraat. Een stadsdeel in ontwikkeling met honderden (studenten)woningen, diepe parkeergarage en omvangrijke appartementencomplexen in aanbouw. Daar zagen de Barthens toekomst voor zichzelf.

De nieuwe winkel met grote glazen puien is een expositieruimte geworden voor hedendaagse voorraadkastjes, snijblokken, zwevende aanrechten, passende verlichting en soepel rollende besteklades. Die dienen als inspiratie voor klanten die een nieuwe keuken op maat willen laten ontwerpen en installeren. Dat puzzelen met ruimte, daar zijn de Barthens ook bedreven in. De landelijke branchevereniging kende tot drie keer toe de prijs ‘Keuken van het Jaar’ toe aan de Leidse firma. De bijbehorende plexiglazen trofeeën met opschrift hebben ook een prominent plaatsje gekregen in een vitrinekast. Kortom: de echte keukenkampioen zetelt aan de Oosterkerkstraat. ,,Een hele eer’’, vindt Sidney.

Dat was zeker niet de enige keer dat onlangs slingers konden worden opgehangen, taart besteld en bubbels ontkurkt. Begin deze maand werd de nieuwe keukenstudio officieel geopend en enkele dagen later stond de aangrenzende binnentuin van de Meelfabriek in de schijnwerpers. Die fleurige ‘parel aan de ketting van het Singelpark’ werd ontworpen door Piet Oudolf en bij de opening wisselden korte voorstellingen en toespraken van onder andere wethouder Yvonne van Delft elkaar af.

Filosofie

Het geslaagde en repeterende feestgedruis sterkt het echtpaar Barthen in hun keuze voor de nieuwe plek. ,,En de aanstaande bewoners van de appartementen hebben ook allemaal een keukentje nodig’’, grapt Sidney. Daar is het hem in eerste instantie niet om te doen. Hij ontwerpt en installeert sowieso niet meer dan ongeveer vijftig keukens per jaar, waarbij het merk Miele de voorkeur heeft. Dat aantal is onderdeel van de bedrijfsfilosofie die het echtpaar erop na houdt. ,,Wij willen alles doen wat met een keuken te maken heeft. Al zoeken mensen maar een klein onderdeeltje, voor ons is het een uitdaging om erachteraan te gaan en het te vinden.’’

De showroom gaat ook worden gebruikt voor demonstraties en het thema duurzaamheid heeft eveneens zijn weg naar het keukenatelier gevonden. ,,Niets verkwisten’’, benadrukt Barthen. ,,Je moet altijd kijken of je onderdelen van keukens kan recyclen.’’

Ga naar Leidsch Dagblad online >

Magazine De Meelfabriek 2024

Lees alles over de geschiedenis en de toekomst van De Meelfabriek in ons nieuwste magazine.

Elk seizoen wel iets anders te zien

1 juli 2024
Leidschdagblad
Tekst: Theo the With - Foto: Hielco Kuipers
Ele seizoen is er wel iets anders te zien

Met een theatrale performance is de tuin op het terrein van de voormalige Meelfabriek geopend. Met muziek, dans en theater is maandagavond de tuin bij de Leidse Meelfabriek officieel geopend. De befaamde tuinarchitect Piet Oudolf is de ontwerper ervan.

Naar Leidschdagblad >>

Op koers naar bekendmaking

Op koers Gouden Piramide De Meelfabriek in Leiden
18 juni 2024
Rijksoverheid - Gouden Piramide

Op koers naar bekendmaking winnaar

Op 28 en 29 mei reisde de jury per bus achtereenvolgens naar Meelhattan en de Meelfabriek in Leiden, BOEi met Zuider Gymnasium in Rotterdam, Gemeente Rotterdam met Getijdenpark Eiland van Brienenoord, Nimeto met Nimeto maakt Ruimte in Utrecht en MWPO en Beauvast met Transformatie Rode Weeshuisstraat in Groningen.

Gouden Piramide

De jury heeft de genomineerde opdrachtgevers uitvoerig bevraagd en intensieve discussies gevoerd in de jurybus.
Onderstaande beelden geven een (beperkte) indruk van de geweldige projectbezoeken. 
GA NAAR DE SITE EN BEKIJK DE FOTO’S >

De wokkel is terug

12 maart 2024
De Meelfabriek

De wokkel is terug

Maandagochtend is de monumentale sul – alias wokkel – als eyecatcher teruggeplaatst in het Meelpakhuis van De Meelfabriek in Leiden. Ooit gleden hier vele meelzakken vanaf naar beneden, dat scheelde een hoop gesjouw toen de fabriek nog in werking was.

Met groot precisiewerk is de sul – van maar liefst 1700 kilo en 13,5 meter lang – via het daklicht van bovenaf met een kraan het trappenhuis in getakeld. Afgelopen maanden is de sul volledig gestraald, gerestaureerd, in zinkcompound gezet tegen roest én gekleurd! Studio Akkerhuis Architects heeft de opvallende gele kleur gekozen om de sul nog meer te laten stralen in het betonnen trappenhuis. De oorspronkelijke staalkleur was al jaren verdwenen. Inmiddels was het staal flink gaan roesten en in de loop van tijd waren er delen geverfd. Om terug te brengen naar een staalkleur zou de sul volledig wegvallen ten opzichte van het grijze beton. De gele kleur laat de sul het stralende middelpunt zijn waar het trappenhuis omheen krult, maar waar niemand omheen kan! 

IN DE MEDIA

BinnensteBuiten in De Meelfabriek

06 februari 2024
BinnensteBuiten - KRO-NCRV

BinnensteBuiten in De Meelfabriek

Lia en Erik wonen met veel trots in hun loft in een van de oude gebouwen van De Meelfabriek. Een ruimtelijke plek met veel licht en handige oplossingen om de ruimte optimaal te gebruiken. Benieuwd?
Kijk dan verder >

Het Riffellokaal was te zien in het tv-programma BinnensteBuiten op NPO-2

De bewoners van een loftwoning in het Riffellokaal hebben een inkijkje gegeven in hun woning en daar zijn we trots op!

140 jarig bestaan De Meelfabriek

Oud medewerkers De Meelfabriek in Leiden
140 jarig bestaan De Meelfabriek
140 jarig bestaan
De Meelfabriek
UITNODIGING
Oud medewerkers bijeenkomst

140 jaar geleden richtten Arie de Koster en Adriaan Jacobus Koole de vennootschap onder firma De Koster & Co. te Leiden op. Het markeerde het begin van een mooie geschiedenis, waar wij nu nog altijd met trots op voortbouwen.

We trappen dit jubileumjaar op woensdag 7 februari van 11.30 tot 14.00 uur af met de mensen die aan de basis stonden van De Meelfabriek. Wilt u als voormalig medewerker van De Meelfabriek De Sleutels v/h De Koster & Co hierbij zijn? Geeft u dan voor 14 januari op door onderstaande aanmeldformulier in te vullen:


De ontvangstlocatie is goed toegankelijk, ook voor minder validen.
Graag leiden we u rond over het huidige terrein. We richten ons op de stukken die momenteel goed begaanbaar zijn, maar de route zal wel een aantal trappen bevatten.

Deze bijeenkomst is enkel voor oud-medewerkers. Er is een maximum capaciteit van 40 personen. Bij meer aanmeldingen zullen we u op de reservelijst plaatsen. U ontvangt 16 januari per mail de bevestiging van uw definitieve plaatsing met meer informatie.

Heeft u vragen? Bel ons op 071.3610714 of mail via info@demeelfabriek.nl.
Let op: wij zijn gesloten van 23 dec t/m 7 januari.

Meelfabriek en watertoren in de prijzen

Meelfabriek-en-watertoren-in-de-prijzen
12 Oktober 2023
Leidschdagblad -Theo de Whit
Fotografie - Corentin Haubruge
Meelfabriek Leiden en watertoren Hillegom in de prijzen.
RIJNLANDSE ARCHITECTUURPRIJS UITGEREIKT

De Meelfabriek in Leiden heeft de Rijnlandse Architectuurprijs 2023 gewonnen. De publieksprijs gaat naar de opgeknapte watertoren in Hillegom. De winnaars zijn woensdagavond bekendgemaakt.

Ga naar Leidsch Dagblad >

Met plein van Piet

EH&I - De Meelfabriek
April 2023
EIGENHUIS & INTERIEUR
Met plein van Piet

Het fijne woord ‘vernieuwbouw’ valt vaak als het over herbestemd industrieel erfgoed gaat. Zeker als erin gewoond gaat worden: hoeveel oudbouw en nieuwbouw is de ideale mix? En is de omgeving zelf ook aantrekkelijk? In het geval van de Leidse Meelfabriek, een complex van 55.000 m 2 groot, zit dat allemaal goed. Geen wonder, want projectontwikkelaar Van der Wiel is er al ruim 25 jaar zoet mee. Onder leiding van architectenbureau Studio Akkerhuis en LOLA landschapsarchitecten kwam er naast de oude architectuur bijpassende nieuwbouw; en als er al iets werd afgebroken, was dat vanwege de zichtlijnen en de leefbaarheid. Het is nog niet helemaal af, maar het terrein biedt straks ruimte aan lofts en appartementen (ja, ook voor studenten), een hotel, een sportschool, restaurants en winkels – waaronder inmiddels al de showroom van designmerk Rimadesio. 

Ga naar artikel >

terrein zuidkant

DE MEELFABRIEK TERREIN VANAF DE ZUIDKANT

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.Lorem ipsum dolor 

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

1 SINGELTOREN

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

2 SILOGEBOUW

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

3 MEELPAKHUIS

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

4 SINGELTOREN

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

5 SINGELTOREN

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

6 SINGELTOREN

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

7 SINGELTORE

8 SINGELTOREN

9 SINGELTOREN

10 SINGELTORE

12 SINGELTOREN

12 SINGELTOREN

13 SINGELTORE

14 SINGELTOREN

00 SINGELTOREN

Overzicht DUWO De Meelfabriek
1

Shopping

Bulletin Nieuw

Bulletin De Meelfabriek
ZOMER 2023
SPACE FOR EXPERIENCE

The Meelfabriek embodies diversity in people and offerings, from vibrant activities to moments of stillness. In this bulletin we would like to update you on what is happening both in front of and behind the scenes.

De Meelfabriek is a unique place of connection between residents, visitors, entrepreneurs, and neighbors, a place where history and future meet and where calm and buzz coexist.

The site was home to the Steam Flour Mill De Sleutels, which began its production in 1884 and flourished over the years until it closed its doors in 1988. Since then, efforts have been made to repurpose this industrial heritage, and the Meelfabriek is on its way to grow from a historical landmark in Leiden to an internationally renowned architectural project. The national monuments are being revitalized, and new buildings are being added, creating a beautiful dialogue between the old and the new. The Meelfabriek is transforming into an inspiring place full of experiences. The first phase is now completed, offering office space, student housing, lofts, shops, a parking garage, and a garden. Work on the second phase continues, which will include a hotel, apartments, and spaces for retail, wellness, art, and culture.

Piet Oudolf en ab van der Wiel
LANDSCAPE DESIGNER PIET OUDOLF HONOURED

Renowned landscape designer Piet Oudolf has been awarded the Elizabeth Medal of Honour by King Charles, a prestigious accolade in the gardening world. We are very proud that he has designed the beautiful undulating planting design for the Meelfabriek Garden in collaboration with LOLA landscape architects.

The Elizabeth Medal of Honour follows a series of diverse recognitions. Last year, Oudolf received the Sikkens Prize for his impressive contribution to the “colour experience” of parks and gardens around the world. He has also received the Award for Excellence in Design from the New York City Art Commission, the Prins Bernhard Cultuur Prize, the Maaskant Prize en was appointed Officer in the Order of Oranje-Nassau.

For the Meelfabriek, his design creates a place where visitors can enjoy the changes in nature each season while contemplating. This spring, a staggering 13,000 plants of approximately 60 different species were planted in the 40 by 60-meter garden. Currently, there are still construction fences around it to protect the new plantings. Once nature does its job well and the growth continues, allowing the plants to stand more firmly, the fences can be removed. We assist nature where we can, keeping the soil sufficiently moist through a clever crate system. The entire garden is equipped with crates that collect all the rainwater from the site and the surrounding buildings, acting like rain barrels. This ensures that the soil remains consistently moist enough for the plants above. Once the plants are well-established, we warmly welcome you to the garden to enjoy it together.

Piet Oudolf Boek
PIET OUDOLF'S BOOK

Now available at Cadeau Lokaal: the recently released book “Piet Oudolf at Work.” This is a true must-have for garden enthusiasts! It features numerous sketches, drawings, and planting designs created by him. Be inspired by his gardens with breath taking and captivating plantings.

Dak tuin van het jaar
NOMINATION FOR GARDEN

We have been nominated for the Roof of the Year 2023 in the category of flat roofs! The Meelfabriek Garden and the Singeltoren are built on top of the parking garage. You can read all about the exceptional, technical, and aesthetic approach in the article by Roofs. Just be patient because the winner will be chosen in March 2024.
READ THE ARTICLE BY ROOFS (DUTCH) >

Cadeau Lokaak
ENTREPRENEURS

For the past few weeks, there has been a lot of activity taking place on the ground floor of the Riffellokaal. This beautiful space is all about entrepreneurship and collaboration. From a sewing workshop to a gift shop, and from a coffee bar to a hair salon. All familiar faces from the Poortgebouw, but some with a different concept.

Atelier Kleurstof is a cozy and inspiring living room-like studio where everyone can come for sewing lessons! 
Cadeau Lokaal The cheerful team of Cadeau Lokaal is ready to assist you with an original selection of the most delightful gift items. 
GRUTSK coffee bar They serve the best coffee with pastries or a nice drink with snacks. For group receptions, a separate room can be rented, possibly with a tailor-made program. 
Les Soeurs Personal, relaxed, experienced, and with a keen eye for quality. Michelle and Lonneke welcome you to the relaxed atmosphere of their hair salon in this iconic location.

FROM SILO TO BOTTLE!

For years, tonnes of various types of grains from all over the world were stored in the silos of De Meelfabriek. Wheat and rye, the grains of yesteryear, now find their way into a delicious fresh wheat beer named Albert.

This beer is the result of combining expertise and historical knowledge, creativity, and enthusiasm from everyone involved. From tasting sessions to brewing, bottling, and labelling with construction workers, tenants, and architects. All under the inspiring leadership of the craft brewery Leidsch Bier.

Albert is a combination of India Pale Ale and wheat beer. With this beer, we honour the history of the monumental Meelfabriek and the future that we will experience here together. A future that stems from the vision of owner Ab, in full Albert, van der Wiel. A future to enjoy together and toast to!

Drink Albert at Grutsk, Lemmy’s, and Stadsbrouwhuis. Or give Albert as a gift: buy the 2-pack at Grutsk and Cadeau Lokaal.

GO TO THE BEER PAGE >

Jordi Brouwer De Meelfabriek
PROGRESS OF THE SECOND PHASE

There has been a lot of building and shifting in recent months on the site of the second phase. Significant changes have been made to the Poortgebouw, the Meelpakhuis, the Silotoren, and the site. 

All entrepreneurs from the Poortgebouw have moved to the Riffellokaal. This has freed up space at the front of the building for the contractors. Their cabins have been removed from the site, and other cabins next to the Poortgebouw have been relocated towards the Directiekantoor. This creates space on the square for further work for the second phase. 

Preparations for the transformer stations have begun at the rear of the Poortgebouw; two cellars of 1.5 meters deep have been dug in the aisles of the building. Cables will run in and out of these to the general power point for the entire area of phase 2. The part of the phase 1 will be supplied from transformer stations behind the Directiekantoor. The remaining space in the Poortgebouw will be used for storage for the residents of the Meelpakhuis.

A true crowning glory, that is how the construction of the Meelpakhuis can be described: three newly built layers on top of the monumental part. After reaching the highest point in late March, work is now proceeding from top to bottom to finish, and the scaffolding is being lowered layer by layer. With this, the building is coming more and more into view. The ‘wokkel’ will now be properly preserved and then reinstalled through the skylight so that it becomes the beautiful centrepiece of the stairwell.

The Silotoren is rising rapidly. The precast concrete elements are finding their way upwards. The third floor has now been reached. Each floor is equipped with reinforcement steel, electricity, mechanical ventilation, and sprinkler installation, all placed precisely according to the design, before the concrete is poured. Precision work and teamwork!

CONSTRUCTION HOLIDAY
The annual construction holiday will take place from July 24 to August 18. The offices of Van der Wiel Bouw and De Meelfabriek will be closed during this period. Limited work will still continue on the buildings during the first week on the construction site. While work will be carried out on ground sources and pipelines throughout the construction holiday, the disruption or inconvenience caused by this work will be minimal or non-existent.

Molengebouw en Riffellokaal

Molengebouw en Riffellokaal - De Meelfabriek Leiden

Wie zitten er in HET POORTGEBOUW

De nieuwste hotspot van Leiden met verrassende mix van ondernemers

Enthousiaste ondernemers met verschillende disciplines zijn gestart op deze tijdelijke plek.

Atelier Kleurstof organiseert verschillende workshops en lessen op gebied van naaien en haken.
Bizon Events en Bizon Bike voor evenementen en verhuur met duurzame mobiliteit, van city-fiets trips tot boottocht met elektrische sloep.
Het Slachthuis, een veganistische lunchroom met een aanbod waar ook niet-vegans van smullen.
Les Soeurs, de kapsalon van De Meelfabriek! 

Leiden in klare lijn

Leidsch Dagblad Eric J. Coolen - De Meelfabriek in Leiden
april-mei 2023
Leidsch Dagblad - Eric J. Coolen / Yorick Coolen
Leiden in klare lijn

Aan deOosterkerkstraat en de Zijlsingel bevindt zich de indrukwekkende Meelfabriek. Het is een groots gebouwencomplex dat zijn oorsprong vindt in 1884.

Bruggen, beelden, gebouwen en straatgezichten… uiteindelijk moet de hele stad eraan geloven, want Eric J. Coolen ziet eigenlijk op élke hoek in Leiden wel iets moois. De tekenaar zet de stad wekelijks om in ’stripstijl’ de klare lijn.

Ga naar Leidsch Dagblad:
De Meelfabriek: De Sleutels >
Herontwikkeling van de Meelfabriek >
Het Poortgebouw >
Het directiekantoor >

Daktuin op parkeergarage

mei 2023
Roofs van Dakweb -Teks: Nolanda Klunder
Daktuin en woontoren op parkeergarage
van monumentaal fabriekscomplex

In Leiden is De Meelfabriek een begrip. Het negentiende-eeuwse fabrieksterrein stond sinds 1988 leeg, maar wordt nu herontwikkeld tot een multifunctioneel complex. Op het dak van de ondergrondse parkeergarage bevindt zich een weelderige daktuin – en een woontoren van elf bouwlagen.

De Meelfabriek, gelegen aan de Singel aan de oostelijke kant van Leiden, werd in 1884 opgericht. De fabriek De Koster (later De Sleutels), was in zijn hoogtijdagen een van de belangrijkste meelleveranciers van Nederland, dankzij gebruik van voor die tijd moderne technologie, aangedreven door stoomkracht en later – als een van de eerste in Leiden – elektriciteit in plaats van wind. Modern was ook de architectuur van beton en staal. De fabriek sloot zijn deuren in 1988 en het complex kwam leeg te staan.

LEES PDF ARTIKEL >>
GA NAAR ROOFS – DAKWEB.NL >>

Albert Pannenbier

Albert-Pannebier, De Meelfabriek bier
15 april 2023
Leidse glibber - Door Emile van Aelst
Eigen Albert Pannenbier bij hoogste punt van het Meelpakhuis en laagste punt Silotoren

Traditioneel wordt in de bouw Pannenbier gedronken als het hoogste punt is bereikt. De nieuwbouw, herbouw, renovatie, ach je kan er eigenlijk elk woord op loslaten want het gebeurt allemaal op het terrein van de voormalige meelfabriek, bereikte vrijdag zijn hoogste punt. Ook zijn laagste punt want de appartementen die in de voormalige silotoren komen gaan rusten op de fundering die er al zat. Redenen genoeg om een feestje te vieren met de bouwers en een aantal toekomstige bewoners.

Ga naar Leidse glibber >>

Ga naar PDF van Leides glibber >>

Albert- Pannebier. Bier De Meelfabriek

Een goed idee een patatwagen voor de deur, want een patatje gaat er altijd wel in.

Hoogste punt bereikt

14 april 2023
De Meelfabriek - Sleutelstad door Robbert van Cleef
Hoogste punt bereikt Meelfabriek
Nieuwe mijlpaal voor Meelfabriek: bouw 45 meter hoge Silotoren van start

Nog ongeveer drie jaar en dan is de metamorfose van de Leidse Meelfabriek voltooid. Inmiddels wonen er al mensen op het complex van de voormalige broodfabriek, maar er wordt ook nog flink gebouwd. Deze week vieren de bouwers een nieuwe mijlpaal: het voormalige meelpakhuis heeft zijn hoogste punt bereikt, én de bouwers zijn gestart met de bouw van de Silotoren aan de Singel.

“We staan hier in de in aanbouw zijnde Silotoren”, zegt Ed Zwart van Van der Wiel Bouw. “Dat is een nieuwe woontoren van 45 meter. En in dit deel komen straks een spa en een wellness met zwembad. Dat zal ook bereikbaar zijn vanuit het nieuwe hotel.”

De Meelfabriek viert deze week een nieuwe mijlpaal in de bouw. Nieuwe bewoners en de bouwmensen worden uitgenodigd om het bereiken van het hoogste punt van het meelpakhuis te vieren. “En bouwmensen doen dat traditioneel met pannenbier”, legt Patty Beuk van De Meelfabriek uit. Het bier van dienst heet ‘Albert’ en wordt in Leiden gebrouwen in opdracht van de bouwer.  Later zal het ook in een aantal Leidse cafés te koop zijn.

Nieuw leven
Met een vloeroppervlak van maar liefst 55.000 vierkante meter is De Meelfabriek als rijksmonument een enorm herbestemmingsproject. De oude gebouwen wordt nieuw leven ingeblazen en er komen nieuwe gebouwen bij. “Er gebeurt momenteel heel veel”, zegt Beuk. “En het hoogste punt van het meelpakhuis en de start van de bouw van de Silotoren vinden we echt een mijlpaal.”

In de Singeltoren wonen inmiddels al een tijdje mensen. “Wat hier uiteindelijk komt te wonen is heel divers”, legt Beuk uit. “We bouwen woningen voor starters, maar ook bijvoorbeeld voor mensen die hun eengezinswoning willen verkopen, maar toch de drukte van de stad willen blijven voelen.”

Uitdaging
De herontwikkeling van de Meelfabriek duurt lang, omdat het betonnen fabrieksgebouw een hele uitdaging is voor de bouwers. “De Silotoren bouwen we bijvoorbeeld op het fundament van dat hele zware silogebouw”, legt Zwart uit. “We hebben er een nieuwe betonnen funderingsplaat gemaakt van ruim een meter dik. Die ligt op de palen die voor de fabriek gemaakt waren, dus dat is meer dan voldoende voor die paar mensen die er komen te wonen. Want vroeger lag het vol met 30 meter graan en meel dus dat was veel zwaarder.”

Ga naar het artikel van Sleutelstad >>

 

Studio Akkerhuis in AMC

23 maart 2023
AMC Magazine - Frankrijk
Studio Akkerhuis in AMC

Het Franse architectuur magazine AMC heeft een mooi artikel gewijd aan het transformatieplan door Studio Akkerhuis voor het Molengebouw en Riffellokaal, wat vooral ingaat op de bijzondere staalconstructie die behouden is en kenmerkend onderdeel van de interieurs is geworden. Deze lijn is doorgevoerd in het nieuw gebouwde penthouse bovenop het monument, hier zijn de stalen balken ook duidelijk zichtbaar element.

De eerste paar maanden bij de Meelfabriek

2 maart 2023
De Meelfabriek - Leiden
De eerste paar maanden bij
de Meelfabriek

Sinds begin november hebben we als Team van Sijthoff afscheid genomen van Het Hof van Sijthoff, omdat we door de Coronacrisis niet meer goed konden functioneren. Nadat we zijn verhuisd hadden we in 1 weekje bij de Vreewijkstraat dagbesteding gehouden, daarna gingen we definitief naar de Meelfabriek. Toen we daar begonnen, hadden we een tijdelijk gebouw gekregen. Daar gingen we toen onder andere gerechten maken voor de mensen die daar echt definitief werken.

Jeroen Schelvis - Menden van De Meelfabriek
Jeroen Schelvis

Voor de meeste mensen was het echt eventjes wennen. Voor Jeroen was het extra spannend, omdat hij nou eenmaal niet tegen veranderingen kan. In de eerste paar maanden dat hij daar begon, kon hij echter wel veel pauze houden. Dat gaf hem de mogelijkheid om lekker lang te lezen. Sinds het begin van de Meelfabriek, had hij ook het idee om in een schriftje te schrijven en daar heeft hij dan ook goed gebruik van gemaakt.

Intussen kregen we ook onder andere nieuwe werkplekken waar we ons nuttig konden maken. Zo kregen we een bejaardentehuis genaamd Marente en de Poort bij de haven. Maar we kregen ook klusjes voor het naaiatelier. Ook gingen de meeste cliënten nog steeds naar hun stages om door te blijven leren. Jeroen ging zelf nog naar de entree, en is de afgelopen tijd steeds beter geworden om zelf oplossingen te verzinnen.

Toen de kerstmarkt eraan kwam, hadden we het nog drukker gekregen en we moesten ook heel erg lang in de kou staan. Ook waren we naar de Efteling gegaan. Jeroen was toen de enige die niet mee was gegaan. Hij zegt zelf omdat hij bang was dat hij weer het Aquanura moest missen en dat wilde hij niet nog een keer meemaken, ook was Droomvlucht in onderhoud en hij zat er niet op te wachten dat een dagje Efteling weer niet zou gaan zoals hij hoopte.

Nadat de kerstvakantie voorbij was, zijn we begonnen met een tijdelijke horeca plek. Deze horecaplek heette vroeger Het Slachthuis, maar dat is nu veranderd naar Koffie Thee en Taart. Daar serveren we allemaal dingen die met bakken te maken hebben. In eerste instantie kregen we een cursus hoe we dit allemaal voor elkaar kunnen krijgen maar uiteindelijk begon het echte werk en had iedereen weer

eventjes zijn plek kunnen vinden en had Jeroen onder andere weer de tijd om in de afwas te staan. Uiteindelijk ging hij zelf ook mee naar Marente en voelde zich daar meteen helemaal thuis.

Inmiddels hadden we ook te horen gekregen dat we ergens in april ons eigen pand krijgen, waardoor we een koffietent kregen en bijvoorbeeld een winkeltje. Kim had toen aan Jeroen aangeboden om zijn boek daar te verkopen en daar wordt de komende tijd nog naar gekeken. Als we daar uiteindelijk gaan beginnen nemen we weer afscheid van Koffie Thee en Taart en gaan ze er weer iets anders van maken. Maar we zijn dan in elk geval nog niet af van de bouwvakkers omdat ze onder andere nog bijvoorbeeld een bioscoop willen gaan bouwen. Jeroen had al aangegeven dat hij al een aantal jaar in een bioscoop wou werken, en hij hoopt hiermee ervoor te zorgen dat hij uiteindelijk verder kan stromen om bij Lido of bij Trianon te werken.

Verder gaan we er gewoon vanuit dat iedereen zijn of haar plekje zou vinden bij de Meelfabriek. In elk geval had Jeroen gezegd dat hij de Kwekerij misschien een kans wil geven, maar hij had echter wel gezegd dat er dan eerst een bepaalde zaak opgelost moest worden, wat hij liever privé wil houden.

Verder gaan we gewoon zien hoe het allemaal gaat lopen, maar hou in elk geval vast goed moeten komen.



Geschreven door
Jeroen Schelvis

Een tuin om (in) te zoenen

21 februari 2023
Leidsch Dagblad - Wilfred Simons
EEN TUIN OM (IN) TE ZOENEN

Een publieke ruimte, gewijd aan de luiheid- dat is de nieuwe Meelfabriektuin in het Singelpark in Leiden. De vaste planten, kruiden en grassen van de wereldberoemde tuinontwerper Piet Oudolf moeten bezoekers in elk seizoen verleiden tot mijmeren, de rust te omarmen en elkaar te zoenen. Maar hoezeer de tuin de bezoekers ook verleidt – niet alles kan en mag. Luiheid is prima, maar hangen – nee, dat niet. 

Lees verder in de PDF >
Lees verder bij het Leidsch Dagblad >