Industrieel erfgoed

De Meelfabriek is een industrieel complex dat bestaat uit verschillende grote gebouwen. Hier werd ooit meel geproduceerd, en de verschillende soorten graan werden per boot aangevoerd over de aangrenzende singels. De stoommeelfabriek werd in 1884 opgericht en moest in 1988 om bedrijfseconomische redenen de deuren sluiten.

De fabriek was een voor die tijd hypermoderne stoommeelfabriek. De eigenaars maakten gebruik van de nieuwste technieken, zoals het pneumatisch lossen van graan en installeerden als een van de eerste bedrijven in Leiden elektrische verlichting. Na de Tweede Wereldoorlog maakte de fabriek een periode van grote bloei door. Eind jaren vijftig produceren 150 productiemedewerkers dagelijks 420 ton bloem, goed voor 750.000 broden. Hiermee werd voorzien in de behoefte aan meel van circa twintig procent van de Nederlandse bevolking.

De gebouwen liggen op een bastion dat deel uitmaakt van de historische vestingwerken van Leiden. Oorspronkelijk was het een open strook land dat om de stad heen lag. In de loop van de 19e en 20e eeuw ontwikkelde dit gebied zich tot een industriële gordel. Aan het eind van de 20e eeuw werden de meeste gebouwen op deze gordel ontmanteld.

In de tijd dat de deuren van de fabriek definitief sloten was er geen belangstelling voor hergebruik en dus was het stadsbestuur van de gemeente Leiden voorstander van volledige sloop van de fabrieksgebouwen. Projectontwikkelaar Ab van der Wiel kocht de Meelfabriek met een duidelijke visie over het belang van het behoud en hergebruik van industriële gebouwen. Het complex is nu een van de belangrijkste overblijfselen van het rijke industriële verleden van Leiden geworden, waarvan een groot aantal panden benoemd zijn tot rijksmonument.

Het is een historisch herkenningspunt in de stad dat deel uitmaakt van het Nederlandse industriële erfgoed.